Sanskrit
Adjective
अपर • (a-para)
- having nothing beyond or after, having no rival or superior
Declension
Masculine a-stem declension of अपर |
Nom. sg.
|
अपरः (aparaḥ)
|
Gen. sg.
|
अपरस्य (aparasya)
|
|
Singular |
Dual |
Plural |
Nominative
|
अपरः (aparaḥ)
|
अपरौ (aparau)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Vocative
|
अपर (apara)
|
अपरौ (aparau)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Accusative
|
अपरम् (aparam)
|
अपरौ (aparau)
|
अपरान् (aparān)
|
Instrumental
|
अपरेण (apareṇa)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरैः (aparaiḥ)
|
Dative
|
अपराय (aparāya)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Ablative
|
अपरात् (aparāt)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Genitive
|
अपरस्य (aparasya)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपराणाम् (aparāṇām)
|
Locative
|
अपरे (apare)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपरेषु (apareṣu)
|
Feminine ā-stem declension of अपर |
Nom. sg.
|
अपरा (aparā)
|
Gen. sg.
|
अपरायाः (aparāyāḥ)
|
|
Singular |
Dual |
Plural |
Nominative
|
अपरा (aparā)
|
अपरे (apare)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Vocative
|
अपरे (apare)
|
अपरे (apare)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Accusative
|
अपराम् (aparām)
|
अपरे (apare)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Instrumental
|
अपरया (aparayā)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपराभिः (aparābhiḥ)
|
Dative
|
अपरायै (aparāyai)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपराभ्यः (aparābhyaḥ)
|
Ablative
|
अपरायाः (aparāyāḥ)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपराभ्यः (aparābhyaḥ)
|
Genitive
|
अपरायाः (aparāyāḥ)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपराणाम् (aparāṇām)
|
Locative
|
अपरायाम् (aparāyām)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपरासु (aparāsu)
|
Neuter a-stem declension of अपर |
Nom. sg.
|
अपरम् (aparam)
|
Gen. sg.
|
अपरस्य (aparasya)
|
|
Singular |
Dual |
Plural |
Nominative
|
अपरम् (aparam)
|
अपरे (apare)
|
अपराणि (aparāṇi)
|
Vocative
|
अपर (apara)
|
अपरे (apare)
|
अपराणि (aparāṇi)
|
Accusative
|
अपरम् (aparam)
|
अपरे (apare)
|
अपराणि (aparāṇi)
|
Instrumental
|
अपरेण (apareṇa)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरैः (aparaiḥ)
|
Dative
|
अपरा (aparā)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Ablative
|
अपरात् (aparāt)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Genitive
|
अपरस्य (aparasya)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपराणाम् (aparāṇām)
|
Locative
|
अपरे (apare)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपरेषु (apareṣu)
|
Etymology 2
From Proto-Indo-European *h₂epero-, itself a comparative of *h₂epo that gave Sanskrit अप (ápa). Cognates include Gothic 𐌰𐍆𐌰𐍂 (afar, “after”), Old Persian 𐎠𐎱𐎼 (apara, “later, after”) and Avestan 𐬀𐬞𐬀𐬭𐬀 (apara, “more behind, later”).
Adjective
अपर • (ápara)
- posterior, later, latter (as opposed to पूर्व (pū́rva); often in compounds)
- RV 1.145.2
- तमित पर्छन्ति न सिमो वि पर्छति सवेनेव धीरो मनसा यदग्रभीत |
- न मर्ष्यते परथमं नापरं वचो.अस्य करत्वसचते अप्रद्र्पितः ||
- tamit pṛchanti na simo vi pṛchati sveneva dhīro manasā yadaghrabhīt |
- na mṛṣyate prathamaṃ nāparaṃ vaco.asya kratvasacate apradṛpitaḥ ||
- They ask of him: not all learn by their questioning what he, the Sage, hath grasped, as ’twere, with his own mind.
- Forgetting not the former nor the later word, he goeth on, not careless, in his mental power.
- following
- western
- RV 1.31.4
- तवमग्ने मनवे दयामवाशयः पुरूरवसे सुक्र्ते सुक्र्त्तरः |
- शवात्रेण यत पित्रोर्मुच्यसे पर्या तवा पूर्वमनयन्नापरं पुनः ||
- tvamaghne manave dyāmavāśayaḥ purūravase sukṛte sukṛttaraḥ |
- śvātreṇa yat pitrormucyase paryā tvā pūrvamanayannāparaṃ punaḥ ||
- Agni thou madest heaven to thunder for mankind; thou, yet more pious, for pious Purūravas.
- When thou art rapidly freed from thy parents, first eastward they bear thee round, and, after, to the west.
- inferior, lower (as opposed to पर (pára))
- other, another (as opposed to स्व (svá))
- different (with ablative)
- being in the west of
- distant, opposite
Declension
Masculine a-stem declension of अपर |
Nom. sg.
|
अपरः (aparaḥ)
|
Gen. sg.
|
अपरस्य (aparasya)
|
|
Singular |
Dual |
Plural |
Nominative
|
अपरः (aparaḥ)
|
अपरौ (aparau)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Vocative
|
अपर (apara)
|
अपरौ (aparau)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Accusative
|
अपरम् (aparam)
|
अपरौ (aparau)
|
अपरान् (aparān)
|
Instrumental
|
अपरेण (apareṇa)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरैः (aparaiḥ)
|
Dative
|
अपराय (aparāya)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Ablative
|
अपरात् (aparāt)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Genitive
|
अपरस्य (aparasya)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपराणाम् (aparāṇām)
|
Locative
|
अपरे (apare)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपरेषु (apareṣu)
|
Feminine ā-stem declension of अपर |
Nom. sg.
|
अपरा (aparā)
|
Gen. sg.
|
अपरायाः (aparāyāḥ)
|
|
Singular |
Dual |
Plural |
Nominative
|
अपरा (aparā)
|
अपरे (apare)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Vocative
|
अपरे (apare)
|
अपरे (apare)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Accusative
|
अपराम् (aparām)
|
अपरे (apare)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Instrumental
|
अपरया (aparayā)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपराभिः (aparābhiḥ)
|
Dative
|
अपरायै (aparāyai)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपराभ्यः (aparābhyaḥ)
|
Ablative
|
अपरायाः (aparāyāḥ)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपराभ्यः (aparābhyaḥ)
|
Genitive
|
अपरायाः (aparāyāḥ)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपराणाम् (aparāṇām)
|
Locative
|
अपरायाम् (aparāyām)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपरासु (aparāsu)
|
Neuter a-stem declension of अपर |
Nom. sg.
|
अपरम् (aparam)
|
Gen. sg.
|
अपरस्य (aparasya)
|
|
Singular |
Dual |
Plural |
Nominative
|
अपरम् (aparam)
|
अपरे (apare)
|
अपराणि (aparāṇi)
|
Vocative
|
अपर (apara)
|
अपरे (apare)
|
अपराणि (aparāṇi)
|
Accusative
|
अपरम् (aparam)
|
अपरे (apare)
|
अपराणि (aparāṇi)
|
Instrumental
|
अपरेण (apareṇa)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरैः (aparaiḥ)
|
Dative
|
अपरा (aparā)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Ablative
|
अपरात् (aparāt)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Genitive
|
अपरस्य (aparasya)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपराणाम् (aparāṇām)
|
Locative
|
अपरे (apare)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपरेषु (apareṣu)
|
Usage notes
Sometimes अपर (apara) is used as a conjunction to connect words or sentences e.g. अपरंच (aparaṃ-ca, “moreover”).
Noun
अपर • (ápara) m
- the hind foot of an elephant
Declension
Masculine a-stem declension of अपर |
Nom. sg.
|
अपरः (aparaḥ)
|
Gen. sg.
|
अपरस्य (aparasya)
|
|
Singular |
Dual |
Plural |
Nominative
|
अपरः (aparaḥ)
|
अपरौ (aparau)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Vocative
|
अपर (apara)
|
अपरौ (aparau)
|
अपराः (aparāḥ)
|
Accusative
|
अपरम् (aparam)
|
अपरौ (aparau)
|
अपरान् (aparān)
|
Instrumental
|
अपरेण (apareṇa)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरैः (aparaiḥ)
|
Dative
|
अपराय (aparāya)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Ablative
|
अपरात् (aparāt)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Genitive
|
अपरस्य (aparasya)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपराणाम् (aparāṇām)
|
Locative
|
अपरे (apare)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपरेषु (apareṣu)
|
Noun
अपर • (ápará) n
- the future
- RV 6.33.5
- नूनं न इन्द्रापराय च सया भवा मर्ळीक उत नो अभिष्टौ |
- इत्था गर्णन्तो महिनस्य शर्मन दिवि षयाम पार्ये गोषतमाः ||
- nūnaṃ na indrāparāya ca syā bhavā mṛḷīka uta no abhiṣṭau |
- itthā ghṛṇanto mahinasya śarman divi ṣyāma pārye ghoṣatamāḥ ||
- Be ours, O Indra, now and for the future, be graciously inclined and near to help us.
- Thus may we, singing, sheltered by the Mighty, win many cattle on the day of trial.
Declension
Neuter a-stem declension of अपर |
Nom. sg.
|
अपरम् (aparam)
|
Gen. sg.
|
अपरस्य (aparasya)
|
|
Singular |
Dual |
Plural |
Nominative
|
अपरम् (aparam)
|
अपरे (apare)
|
अपराणि (aparāṇi)
|
Vocative
|
अपर (apara)
|
अपरे (apare)
|
अपराणि (aparāṇi)
|
Accusative
|
अपरम् (aparam)
|
अपरे (apare)
|
अपराणि (aparāṇi)
|
Instrumental
|
अपरेण (apareṇa)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरैः (aparaiḥ)
|
Dative
|
अपरा (aparā)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Ablative
|
अपरात् (aparāt)
|
अपराभ्याम् (aparābhyām)
|
अपरेभ्यः (aparebhyaḥ)
|
Genitive
|
अपरस्य (aparasya)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपराणाम् (aparāṇām)
|
Locative
|
अपरे (apare)
|
अपरयोः (aparayoḥ)
|
अपरेषु (apareṣu)
|